Quy Định Về Xuất Xứ Hàng Hoá

Việc ghi xuất xứ hàng hoá là một yêu cầu bắt buộc trong hoạt động sản xuất và thương mại, giúp minh bạch hóa thông tin sản phẩm, bảo vệ người tiêu dùng, và đảm bảo sự công bằng trên thị trường. Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu, việc hiểu rõ các quy định liên quan đến xuất xứ hàng hoá không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật mà còn tạo dựng uy tín, gia tăng năng lực cạnh tranh.

Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết và đầy đủ nhất về các quy định ghi xuất xứ hàng hoá tại Việt Nam, đồng thời hướng dẫn cách áp dụng trong thực tiễn.

Xuất xứ hàng hoá là gì?

Xuất xứ hàng hoá là thông tin xác định quốc gia, vùng lãnh thổ hoặc địa điểm nơi hàng hoá được sản xuất, gia công, chế biến hoặc hoàn thiện. Đây là yếu tố cơ bản giúp xác định tính hợp pháp và chất lượng của sản phẩm trong chuỗi cung ứng.

Vai trò của xuất xứ hàng hoá

• Đối với người tiêu dùng: Giúp họ nhận biết được nguồn gốc của sản phẩm, từ đó quyết định lựa chọn dựa trên niềm tin về chất lượng và thương hiệu.
• Đối với doanh nghiệp: Là công cụ xây dựng uy tín và đảm bảo sự minh bạch trong sản xuất.
• Đối với cơ quan quản lý: Là cơ sở để áp dụng các chính sách thuế quan, quản lý nhập khẩu và xuất khẩu, và xử lý gian lận thương mại.

Ví dụ: Một sản phẩm ghi nhãn “Made in Vietnam” không chỉ phản ánh nguồn gốc mà còn liên quan đến những ưu đãi thuế khi xuất khẩu sang các thị trường như EU hoặc Hoa Kỳ trong khuôn khổ các hiệp định thương mại tự do.

Quy Định Về Xuất Xứ Hàng Hoá

Tiêu chí	Mô tả chi tiết
Nguyên tắc xuất xứ	– Hàng hóa được coi là có xuất xứ từ quốc gia hoặc khu vực kinh tế nơi hàng hóa được sản xuất, chế biến hoặc gia công cuối cùng.
Loại xuất xứ	– Xuất xứ thuần túy (Wholly Obtained): Hàng hóa hoàn toàn được khai thác, sản xuất tại quốc gia xuất xứ. – Xuất xứ không thuần túy (Non-Wholly Obtained): Hàng hóa có nguyên liệu đầu vào từ các quốc gia khác nhưng được gia công hoặc chế biến tại quốc gia xuất xứ.
Tỷ lệ giá trị gia tăng (RVC)	– Tỷ lệ giá trị gia tăng của hàng hóa phải đạt tối thiểu mức quy định (thường từ 40-50%) để được công nhận xuất xứ.
Quy tắc chuyển đổi mã HS (CTC)	– Hàng hóa phải thay đổi mã HS ở cấp độ chương (2 chữ số), nhóm (4 chữ số) hoặc phân nhóm (6 chữ số) sau khi sản xuất hoặc gia công.
Quy tắc công đoạn sản xuất	– Hàng hóa phải trải qua các công đoạn sản xuất hoặc gia công đáng kể tại quốc gia xuất xứ.
Hồ sơ, chứng từ	– Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O): Do cơ quan có thẩm quyền cấp. – Hồ sơ xuất nhập khẩu: Bao gồm hóa đơn thương mại, vận đơn, và các chứng từ liên quan khác.
Hiệp định ưu đãi thương mại	– Các quy tắc xuất xứ có thể thay đổi tùy thuộc vào hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa các quốc gia/khu vực.
Chế tài vi phạm	– Các vi phạm về khai báo xuất xứ hàng hóa có thể bị xử phạt tài chính, thu hồi giấy phép hoặc đình chỉ quyền lợi ưu đãi thuế quan.

Lưu ý bổ sung:

• Quy định về xuất xứ có thể khác nhau giữa các hiệp định thương mại hoặc khu vực kinh tế (VD: ASEAN, EU, USMCA).
• Đảm bảo kiểm tra kỹ các điều khoản xuất xứ trong từng hiệp định trước khi thực hiện giao dịch.

Quy định pháp luật về ghi xuất xứ hàng hoá tại Việt Nam

Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản pháp luật quy định rõ về việc ghi xuất xứ hàng hoá. Các văn bản này bao gồm:

1. Luật Quản lý Ngoại thương 2017

Luật này tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động quản lý ngoại thương, trong đó quy định doanh nghiệp và tổ chức cần đảm bảo cung cấp thông tin chính xác về xuất xứ hàng hoá.

2. Nghị định 43/2017/NĐ-CP về nhãn hàng hoá

Nghị định này yêu cầu:

• Nhãn hàng hoá phải thể hiện rõ thông tin về xuất xứ, tên nước sản xuất hoặc nơi hoàn thiện sản phẩm.
• Đối với hàng hoá nhập khẩu, cần bổ sung nhãn phụ bằng tiếng Việt trước khi lưu thông trên thị trường.

3. Thông tư 05/2018/TT-BCT của Bộ Công Thương

Thông tư này hướng dẫn cụ thể về quy tắc xuất xứ hàng hoá, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam tham gia các hiệp định thương mại tự do như EVFTA, CPTPP.

Cách ghi xuất xứ hàng hoá

1. Thông tin bắt buộc trên nhãn hàng hoá

Theo quy định, nhãn hàng hoá phải có các thông tin sau:

• Tên nước sản xuất: Ví dụ, “Made in Vietnam”, “Sản xuất tại Trung Quốc”.
• Địa chỉ sản xuất (nếu cần).
• Các ký hiệu hoặc mã nhận diện nguồn gốc (nếu áp dụng).

2. Ngôn ngữ sử dụng

Nhãn hàng hoá phải được thể hiện bằng tiếng Việt. Trường hợp hàng nhập khẩu, nhãn gốc bằng tiếng nước ngoài có thể được giữ nguyên nhưng phải bổ sung nhãn phụ bằng tiếng Việt với nội dung đầy đủ.

3. Quy định ghi xuất xứ trong trường hợp đặc biệt

• Sản phẩm từ nhiều nguồn nguyên liệu: Xuất xứ được ghi theo nơi hoàn thiện cuối cùng.
• Hàng hoá gia công, chế biến: Xuất xứ được xác định tại nơi diễn ra công đoạn gia công chính.

Quy tắc xuất xứ trong các hiệp định thương mại

Việt Nam tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) như EVFTA, CPTPP, RCEP. Các hiệp định này có những quy tắc xuất xứ riêng, ảnh hưởng trực tiếp đến việc ghi xuất xứ hàng hoá.

1. Nguyên tắc xuất xứ ưu đãi

Hàng hoá phải đáp ứng tiêu chuẩn xuất xứ của hiệp định để được hưởng mức thuế suất ưu đãi.

Ví dụ: Một sản phẩm quần áo xuất khẩu từ Việt Nam sang EU cần chứng minh được ít nhất 40% nguyên liệu đầu vào có nguồn gốc từ Việt Nam hoặc EU để hưởng ưu đãi thuế quan theo EVFTA.

2. Quy tắc “Cộng gộp xuất xứ”

Một số FTA cho phép cộng gộp nguồn nguyên liệu từ các nước thành viên. Điều này giúp doanh nghiệp linh hoạt hơn trong việc đáp ứng tiêu chí xuất xứ.

3. Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O)

C/O là tài liệu chứng minh hàng hoá đáp ứng tiêu chí xuất xứ. Có hai loại:

• C/O ưu đãi: Áp dụng cho hàng thuộc các FTA.
• C/O không ưu đãi: Sử dụng để truy xuất nguồn gốc trong các trường hợp thông thường.

Hình thức xử phạt khi vi phạm quy định ghi xuất xứ

Quy định về ghi xuất xứ hàng hóa đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đảm bảo tính minh bạch và ngăn chặn các hành vi gian lận thương mại. Khi doanh nghiệp hoặc cá nhân vi phạm các quy định này, họ có thể phải chịu nhiều hình thức xử phạt tùy thuộc vào mức độ vi phạm. Dưới đây là các hình thức xử phạt phổ biến:

1. Phạt tiền

Phạt tiền là hình thức xử phạt chính đối với các hành vi vi phạm liên quan đến việc ghi xuất xứ hàng hóa. Mức phạt cụ thể thường được xác định dựa trên:

• Tính chất và mức độ vi phạm: Vi phạm càng nghiêm trọng, mức phạt càng cao. Ví dụ:
  • Ghi sai xuất xứ nhằm lừa dối người tiêu dùng.
  • Không ghi xuất xứ hàng hóa khi luật pháp yêu cầu.
• Giá trị hàng hóa: Mức phạt có thể dựa trên tỷ lệ phần trăm giá trị lô hàng vi phạm, thông thường từ 5% đến 50% giá trị hàng hóa.

Theo Nghị định số 128/2020/NĐ-CP của Chính phủ Việt Nam, mức phạt tiền trong các trường hợp ghi sai xuất xứ hàng hóa dao động từ 2 triệu đồng đến 70 triệu đồng hoặc hơn, tùy thuộc vào hành vi vi phạm.

2. Tịch thu hàng hóa

• Hàng hóa vi phạm: Hàng hóa không ghi rõ nguồn gốc xuất xứ hoặc ghi sai lệch xuất xứ có thể bị tịch thu. Việc này nhằm ngăn chặn hàng hóa vi phạm tiếp tục được lưu hành trên thị trường.
• Phương tiện vi phạm: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, các phương tiện dùng để vận chuyển hàng hóa vi phạm cũng có thể bị tịch thu.

3. Buộc khắc phục hậu quả

Doanh nghiệp hoặc cá nhân vi phạm có thể bị yêu cầu thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả, bao gồm:

• Sửa đổi hoặc bổ sung thông tin xuất xứ: Phải chỉnh sửa thông tin sai lệch trên bao bì, nhãn mác hoặc tài liệu liên quan đến hàng hóa.
• Thu hồi sản phẩm: Doanh nghiệp có thể bị buộc thu hồi toàn bộ các sản phẩm đã lưu hành trên thị trường nếu vi phạm nghiêm trọng.
• Thông báo công khai: Trong một số trường hợp, doanh nghiệp phải công khai thông tin vi phạm và cách khắc phục để đảm bảo người tiêu dùng được thông tin rõ ràng.

---

4. Đình chỉ kinh doanh

• Tạm thời đình chỉ hoạt động: Doanh nghiệp có thể bị đình chỉ hoạt động kinh doanh trong một khoảng thời gian nhất định nếu vi phạm có hệ thống hoặc gây hậu quả nghiêm trọng.
• Thu hồi giấy phép kinh doanh: Trong trường hợp tái phạm hoặc vi phạm gây thiệt hại lớn, giấy phép kinh doanh có thể bị thu hồi.

5. Xử lý hình sự

Trong trường hợp vi phạm nghiêm trọng, các hành vi gian lận liên quan đến ghi xuất xứ hàng hóa có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự. Cụ thể:

• Tội lừa đảo trong thương mại: Nếu doanh nghiệp cố tình ghi sai xuất xứ để hưởng lợi, hành vi này có thể bị xem xét là lừa đảo thương mại, với hình phạt từ phạt tiền lớn đến phạt tù.
• Gian lận xuất xứ xuất khẩu: Các doanh nghiệp làm giả giấy chứng nhận xuất xứ để hưởng ưu đãi thương mại quốc tế có thể bị điều tra và xử lý theo luật pháp quốc tế hoặc luật pháp trong nước.

6. Cấm tham gia các hoạt động thương mại quốc tế

Đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xuất khẩu, nếu vi phạm quy định ghi xuất xứ hàng hóa:

• Có thể bị cấm tham gia các chương trình ưu đãi thương mại quốc tế, ví dụ như ưu đãi thuế quan theo FTA (Hiệp định Thương mại Tự do).
• Bị đưa vào danh sách đen trong các giao dịch thương mại quốc tế, làm giảm uy tín và cơ hội kinh doanh.

7. Đền bù thiệt hại

Cho đối tác kinh doanh: Các đối tác thương mại bị ảnh hưởng bởi vi phạm cũng có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại về tài chính hoặc uy tín.ứ hàng hoá có thể khiến doanh nghiệp mất uy tín, giảm niềm tin từ khách hàng và đối tác.

Cho khách hàng: Nếu vi phạm gây thiệt hại trực tiếp đến người tiêu dùng, doanh nghiệp có thể bị yêu cầu bồi thường. Ví dụ, trường hợp khách hàng mua phải hàng hóa kém chất lượng do ghi sai xuất xứ.

Giải pháp tuân thủ quy định ghi xuất xứ

Để đảm bảo việc tuân thủ các quy định về ghi xuất xứ hàng hóa, các doanh nghiệp cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp từ nhận thức, quy trình sản xuất, đến quản lý vận hành. Những biện pháp này không chỉ giúp doanh nghiệp tránh vi phạm pháp luật mà còn tăng cường uy tín và khả năng cạnh tranh trên thị trường.

1. Nắm vững quy định pháp luật về xuất xứ

• Cập nhật thông tin pháp lý thường xuyên:
  • Theo dõi các văn bản pháp luật như Nghị định, Thông tư, và các quy định liên quan đến ghi xuất xứ hàng hóa tại thị trường trong nước và quốc tế.
  • Nắm rõ các quy định về xuất xứ theo từng hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam tham gia, như EVFTA, CPTPP, hay RCEP.
• Hiểu rõ khái niệm xuất xứ:
  • Phân biệt giữa xuất xứ thuần túy (WO – Wholly Obtained) và xuất xứ không thuần túy (PE – Productive Enough) để áp dụng chính xác.

2. Xây dựng hệ thống quản lý chuỗi cung ứng minh bạch

• Truy xuất nguồn gốc hàng hóa:
  • Áp dụng công nghệ như blockchain hoặc hệ thống quản lý chuỗi cung ứng ERP để ghi nhận chi tiết hành trình của hàng hóa, từ nguyên liệu đầu vào đến sản phẩm cuối cùng.
  • Lưu trữ các tài liệu liên quan như hóa đơn mua bán nguyên liệu, giấy chứng nhận nguồn gốc nguyên liệu, và nhật ký sản xuất.
• Kiểm tra và xác minh nguồn gốc nguyên liệu:
  • Yêu cầu các nhà cung cấp cung cấp đầy đủ thông tin và tài liệu về xuất xứ nguyên liệu.
  • Thực hiện kiểm tra định kỳ để đảm bảo tính chính xác và hợp pháp của nguồn cung ứng.

3. Đầu tư vào công nghệ và hệ thống ghi nhãn

• Công nghệ in nhãn tự động:
  • Sử dụng máy móc và phần mềm in nhãn hiện đại để đảm bảo thông tin xuất xứ được ghi chính xác và rõ ràng.
  • Tích hợp mã QR hoặc mã vạch trên bao bì để người tiêu dùng có thể kiểm tra xuất xứ một cách nhanh chóng.
• Kiểm soát chất lượng nhãn mác:
  • Quy định nội bộ rõ ràng về việc thiết kế và in ấn nhãn mác, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật và tiêu chuẩn quốc tế.

4. Đào tạo và nâng cao nhận thức cho nhân viên

• Tổ chức các khóa đào tạo:
  • Đào tạo nhân viên các phòng ban như sản xuất, quản lý chất lượng, và xuất nhập khẩu về các quy định liên quan đến xuất xứ hàng hóa.
  • Hướng dẫn thực hiện quy trình ghi nhãn một cách chính xác và đầy đủ.
• Nâng cao ý thức tuân thủ:
  • Xây dựng văn hóa doanh nghiệp chú trọng đến sự minh bạch và trung thực trong kinh doanh.
  • Khuyến khích nhân viên báo cáo các trường hợp sai phạm hoặc thiếu sót liên quan đến xuất xứ.

5. Phối hợp với cơ quan quản lý và đối tác

• Làm việc với cơ quan chức năng:
  • Thường xuyên trao đổi và xin ý kiến từ các cơ quan có thẩm quyền như Bộ Công Thương, Tổng cục Hải quan để cập nhật các thay đổi trong quy định về xuất xứ.
  • Yêu cầu hỗ trợ khi gặp khó khăn trong việc xác minh hoặc xử lý giấy tờ liên quan đến xuất xứ.
• Xây dựng mối quan hệ với đối tác:
  • Hợp tác với các nhà cung cấp và đối tác thương mại đáng tin cậy, đảm bảo nguyên liệu đầu vào và sản phẩm đều tuân thủ đúng quy định về xuất xứ.
  • Kiểm tra tính hợp pháp của giấy chứng nhận xuất xứ (CO) do đối tác cung cấp.

6. Thực hiện kiểm tra nội bộ thường xuyên

Khi phát hiện sai sót trong ghi nhãn hoặc tài liệu, cần nhanh chóng sửa chữa và thông báo đến các cơ quan chức năng để tránh bị xử phạt.

Thông Tin Liên Hệ Vận chuyển

Các Tuyến Vận Chuyển Container khác của chúng tôi:

• Vận chuyển container đi Hưng Yên
• Vận Chuyển Container Thái Nguyên
• Vận chuyển container đi Bắc Ninh
• Hàng Hoá Dễ cháy nổ là gì?
• Hàng hoá dịch vụ là hàng hoá gì